ALLAH(C.C.) SIFATLARI

  Müteal: sülasi mücerredi kökünden gelip, tefa’ul babından ism-i faildir, mastan “tefaulen” olur. Kelime olarak; pek yüce, gücü her şeyden üstün, en üstün ve noksansız gibi manalara gelir. Yüce Allah’ın sıfatı olarak el-Müteal; noksanlıklardan ve mahlukatın sıfatlarından münezzeh olan, bu sıfatların biriyle muttasıf olmaktan yüce ve alı olan, O’ndan daha...

  Batın: kökünden gelen isrn-i faildir. Kelime olarak; iç, iç alem, gizli ve açık olmayan gibi manalara gelir. Yüce Allah’ın sıfatı olarak el-Batın; zatının hakikati ve mahiyyeti akıllarla idrak olunamayan, hayal dahi edilemeyen, duygularla erişilemeyen ve hissedilemeyen, her şeye en yakın olan, gizli ve açık her şeyin iç yüzünü ve...

Zahir: kökünden gelen ism-i faildir. Kelime olarak açık, ğalib, aşikar, yüksek, vakıf, nail, yardım, açığa çıkan ve çok açık olan gibi manalara gelir. Yüce Allah’ın sıfatı olarak ez-Zahir; varlığı apaçık, her şeyden daha aşikar olan, her şeye ğalip gelen, her şeyden yüce olan ve her şeyi kuşatıcı olandır. Yüce Allah;...

  Muahhir: kökünden türeyen tef’il babından ism-i faildir, mastan “te’hir” gelir. Kelime olarak Muahhir; mukaddim kelimesinin karşıt anlamlısı olup; geri olmak, sona kalmak, geride bırakmak, derecesini düşürmek ve alçaltmak gibi manalara gelir. Yüce Allah’ın sıfatı olarak el-Muahhir; dilediğini sona bırakan, dilediğinin derecesini düşüren, dilediğini alçaltan ve dilediğini geride bırakandır. Yüce...

  Mukaddim: kökünden türeyen tefil babından ism-i faildir mastan “takdim” gelir. Kelime olarak; öne geçmek, ezeli olmak, cesur olmak, gelmek, birini öne geçirmek, bir işe yönelmek, yükselmek ve razı olmak gibi manalara gelir. Yüce Allah’ın sıfatı olarak el-Mukaddim; dilediğini önce yaratan, eşyayı takdim edip, yerli yerine koyan, dilediğini öne geçiren, dilediği...

  Muktedir: Yukarıda el-Kadir isminde geçtiği gibi aynı kökten gelip kelime olarak da aynı manaları ifade etmektedir. Ancak iftiül babından ism-i fail olup Muktedir ismi Kadir isminden daha mübalağalı ve daha kapsamlı olarak mutlakiyet ifade eder. Kur’an’ı Kerim’de el-Muktedir ismi şerifi; azamet cemisiyle bir defa “muktedirun”, iki defa “muktediran” şeklinde...

Kadir: kökünden türeyen “kadir” ism-i fail, “kadiir” ise mübalağalı şeklidir, mastan “kadr” gelir. Kelime olarak; güçlü olmak, ölçülü olmak, ölçmek, biçmek, takdir etmek, kıyaslamak, miktarını beyan etmek, planlamak, tedbir almak, hükmetmek, taksim etmek, yüceltmek, malik ve hakim olmak, hazırlamak, rızkı daraltmak, tanzim etmek, biçim vermek, zengin ve kuvvetli olmak gibi...

Mecid:  kökünden türeyen ism-i faili “macid” olup feilun vezninde mübalağa manası içermektedir. Kelime olarak; şan, şeref, soy, iyi ahlak, ulu kişi, genişlik, birinci ve üstün gelmek gibi manalara gelir. Yüce Allah’ın sıfatı olarak el-Mecid; şan ve şeref sahibi, hayrı ve ihsanı bol, eşsiz, keremi ve lütfu geniş olan demektir. Kur’an-ı...

Vacid: kökünden türeyen ism-i faildir, mastan “vecid” gelir. Kelime olarak; bulmak, istediğini elde etmek, bilmek, sevmek, zenginlik, sahip olmak ve malikiyyet gibi manalara gelir. Yüce Allah’ın sıfatı olarak el-Vacid; hiç bir şeye ihtiyaç duymadan ve aramadan hemen bulan, zengin olan, bütün varlıklara malik olan, hiçbir şeye muhtaç olmayan, kendisine hiçbir...

  Hayy: kökünden türeyen masdar ve ism’i faili aynı siğadandır. Kelime olarak; canlı, diri, yaşamak, yaşayan ve ölümün zıddı gibi manalara gelir. Cemisi “ahya” gelir. Yüce Allah’ın sıfatı olarak el-Hayy; diri olan, canlı olan, yaşayan, daimi var olan, baki olan, hayat sahibi ve ölümlü olmayan demektir. Yüce Allah’ın el-Hayy sıfatı...

Mumit: kökünden türeyen ifal babından ism-i faildir. Kelime olarak; öldürmek, ruhunu almak, son vermek ve hayatlarını bitirmek gibi manalara gelir. Yüce Allah’ın sıfatı olarak el-Mum.it; mahlukatın canlarını alan ve faili hakiki olarak öldüren demektir. Yüce Allah’ın Mumit sıfatı Kur’an-ı Kerim’de el-Muhyi ismiyle beraber zikrolunmaktadır. Aynı mana lafzen “yumit-mumit” ve “yeteveffa”...

  Muhyi: kökünden türeyen if al babından ism-i faildir, mastan “ihya” ‘dır. Kelime olarak; yaşatmak, hayat vermek, dirltmek, canlandırmak gibi manalara gelir. Yüce Allah’ın sıfatı olarak el-Muhyi; diriltmek, gerek cansız olarak dirilten, gerekse ölümden sonra dirilten demektir. Yüce Allah’ın muhyi sıfatı Kur’an-ı Kerim’de “ehya-yuhyi” ve “muhyi” şeklinde geçmektedir. Bunlardan iki...

  Mu’id: kökünden mübalağa manası ifade eden ism-i faildir. Kelime olarak; geri dönmek, iade etmek, tekrar etmek, ziyaret etmek, geri döndürmek, tekrarlamak, yeniden yapmak ve yerine getirmek gibi manaları ifade eder. Yüce Allah’ın sıfatı olarak el-Mu’id; mahlukatı yeniden yaratan, ölümünden sonra tekrar dirilten ve hayatlarını iade edendir. Bu ism-i şerifle...

  Muhsi: kökünden türeyen mezit fiillerden ism-i faildir. Kelime olarak; saymak, miktannı bilmek, ezberlemek, anlamak, detaylarını bilmek, iz bırakmak, men etmek, çok olmak ve çakıl taşı gibi anlamlara gelir. Yüce Allah’ın sıfatı olarak el-Muhsi; insanların bütün söz, fil ve hallerini bütün detaylarıyla bilen sevap ve günahlarının miktarını bilen bunları hıfz...

Hamid: kökünden türeyen feilun vezninde mübalağa manasında olan bir ism-i faildir. Yine mübalağa manası bulunan ism­i mef’ul olarak da kullanılır. Kelime olarak; övülen, övgüye layik olunan, daha anlaşılır bir mana ifade ederek ism-i fail vezni ism-i mef’ul vezninden ayrıldığında bu sıfat kadimi gelen bir özellik ve kalıcı bir sıfat özelliğini...

  Veli: kökünden türeyen ve feilun vezninde mübalağa manası içeren bir ism-i faildir. Vali, mevla ve mevali aynı kökten ve benzeri manalar ifade eden kelimeler olup cemisi “evliya” gelir. Kelime olarak Veli’; dost, seven, himaye etmek, koruyup gözetmek, bakmak, idare etmek, işini üzerine almak ve iyilikle yardım etmek gibi manalara...

Metin: kökünden gelen feilun vezninde mübalağa manası içeren ism-i faildir. Kelime olarak Metin; kuvvetli, dayanıklı, sağlam, çetin, salabetli, sabit, şiddetli vuruş, ikamet, uzatmak ve sert olmak gibi manalara gelir. Yüce Allah’ın sıfatı olarak el-Metin; güç sahibi olan, kuvvet sahibi olan, kudretli olan, tam ve eksiksiz güç sahibi, gevşeme, zaafiyet ve...

Kaviyy: kökünden türeyen feilun vezninde mübalağa ifade eden bir ism-i faildir. Kelime olarak Kaviyy; güçlü olmak, gücü yetmek, kuvvetli olmak ve yenilgisiz gibi manalara gelir. Yüce Allah’ın sıfatı olarak el-Kaviy; gücü kuvveti tam olan, kuvveti çok olan, asla acizliği olmayan, gücünün yetmeyeceği bir şey olmayan asla aciz olmayan ve aciz...