İYİLİK, KÖTÜLÜĞÜN KARŞISINDA DURABİLMEKTİR

BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM

Hamd alemleri yoktan var eden ve idare eden Allah’a (c.c.) mahsustur. Salat ve selam alemlere Rahmet olarak gönderilen son Rasul kendisine uyulmadığı takdirde kurtuluşun mümkün olmadığı Hz. Muhammed (sav)’e. O’nun, Aline, Ashabına gayesi Allah’ın (c.c.) rızası, derdi Allah’ın (c.c.) davası olan tüm Mü’minlerin üzerine salat ve selam olsun.

Efendimiz (sav) şöyle buyurur;

“Sizden kim bir kötülük görürse onu eliyle düzeltsin, buna gücü yetmezse diliyle düzeltsin, buna da gücü yetmezse kalbiyle buğz etsin bu kadarı imanın en zayıf mertebesidir.”

Yani ehli iman için imanı zayıf olanların yaptığı iş kalple buğz etmektir. Bazı alimler derler ki elle düzeltmek yöneticilerin, dille düzeltmek alimlerin ve kalple buğz etmek halkın görevidir. Bazı alimler şöyle der kötülükle karşılaşan kişi kim olursa olsun bu üç yoldan hangisine gücü yetiyorsa onu yerine getirmekle yükümlüdür. Nitekim Yüce Allah (c.c.) şöyle buyurur;

“Bir de iyilik ve takva üzerine yardımlaşın günah ve pişmanlık üzerine yardımlaşmayın ve Allah’tan korkun çünkü Allah’ın cezası çetindir.” (Maide 2)

Ayette emredilen yardımlaşma imkan ölçüsünde iyiliğe teşvik etme hayırların işlenmesini ve yollarını kolaylaştırmak, kötülerin ve düşmanlığın yollarını kapatmak gibi hususlarda girer. Efendimiz diğer bir hadisinde şöyle buyurur;

“Kim bir bid’at sahibinin bid’atına mani olursa Allah onun kalbini iman ve güven ile doldurur. Kim bir bid’at sahibinin bid’atına değer vermeyip onu alçaltırsa Allah ona en korkulu günde emniyet ihsan eder. Kimde iyiliği emreder kötülüğe engel olursa o kişi yeryüzünde Allah’ın halifesi ve Rasulullah’ın halifesidir.”

Huzeyfe (R.a.) der ki;

“öyle bir zaman gelecek ki aralarında iyiliği emredip kötülüğe engel olan bir Mü’min bulunmasından bir merkep leşinin bulunması insanlara daha sevimli gelecek.”

Musa (as) şöyle der;

“Ya Rabbi kardeşini çağırıp ona iyiliği emredip kötülükten men eden bir kişinin alacağı karşılık nedir?

• Onun her kelimesine bir yıllık ibadet sevabı yazarım ve ateşimle ona azap etmekten haya ederim.”

Bir hadisi kutside Cenabı Hak şöyle buyurur;

“Ey Ademoğlu tevbeyi erteleyenlerden, uzun emel peşinde koşanlardan ve ahirette amelsiz eli boş gelenlerden olma abidlerin sözlerini söyleyip münafıkların amellerini işleyenlerden olma böyle kişiler verilene kanaat edip yetinmezler yokluk halinde sabretmezler Salihleri severler fakat onlar gibi olamazlar. Münafıklara buğz ederler fakat onlar gibi olurlar iyiliği emrederler fakat kendileri yapmazlar kötülüğü yasaklarlar fakat kendileri kaçınmazlar.”

Hz. Ali (R.a.) Rasulu Ekrem (sav)’den şöyle rivayet eder;

“Ahir zamanda öyle düşük çeneli aklı kıt bir takım insanlar gelecek insanların en hayırlısının sözlerini Rasulullah(sav)’in hadislerini söyleyecekler. Fakat söyledikleri boğazlarından inmeyecek. Onlar okun yaydan çıktığı gibi dinden çıkacaklar.”

Yine Rasulullah (sav) buyurur ki;

“Miraç gecesi bazı insanlar gördüm bunlar kimdir Ey Cebrail diye sordum;

Dedi ki;

‘bunlar ümmetinin hatipleridir. İnsanlara iyiliği emreder fakat kendileri yapmazdı.’”

Yüce Allah (c.c.) şöyle buyurur;

“Sizler kitabı okuduğunuz halde insanlara iyiliği emredip kendinizi tutmuyorsunuz aklınızı kullanmıyorsunuz” (Bakara 44)

Yani sizler Allah’ın (c.c.) kitabını okuyorsunuz fakat içindekilerle amel etmiyorsunuz. Onlar sadaka vermeyi emrediyorlar fakat kendileri sadaka vermiyorlar iyiliği emretmek kötlüğe engel olmak ve kendi nefsinden başlayarak bu esasa uymak her Müslümanın üzerine vaciptir. Nitekim Yüce Allah şöyle buyurur;

“Mü’min erkeklerle Mü’min kadınlarda birbirlerinin velileridir. Onlar iyiliği emreder kötülüklerden alı koyarlar namazı dosdoğru kılarlar ve zekat verirler Allah ve Rasulune itaat ederler işte Allah onlara Rahmet edecektir. Şüphesiz Allah azizdir, hikmet sahibidir.” (Tevbe 71)

Cenabı Hakk burada Mü’minleri iyiliği emrederler diye vasıflandırmaktadır. Öyleyse iyiliği emretme niteliğini terk edenler Cenabı Hakk’ın bu ayette vasıflandırdığı kişilerin dışına çıkmış olur nitekim Allah (c.c.) iyiliği emretme ve kötülüğe engel olma vazifesini terk eden toplumları kötülemiştir. Bu manada buyuru ki;

“onlar işledikleri kötülükten birbirlerini vazgeçirmeye çalışmazlardı yaptıkları her şey ne kadarda kötüydü” (Maide 79)

İçlerinde kötülük yapanların kötülüklerine göz yumuyor onlara engel olmuyorlardı demektir. Ebu Derda (R.a.) Rasulullah (sav)’den şöyle rivayet eder;

“Ya iyiliği emreder ve kötülüğe engel olursunuz, yahut Allah sizin başınıza zalim bir idareci musallat eder, o zalim idareci sizin ne büyüklerinize saygı gösterip değer verir ve ne de küçüklerinize merhamet eder. İçinizdeki hayırlı insanlar dua ederler fakat duaları kabul edilmez Allah’tan yardım isterler ama kendilerine yardım gelmez günahlarının bağışlanmasını  dilerler fakat bağışlanmazlar.”

Hz. Aişe (R.a.) Rasulullah (sav) den şöyle rivayet eder;

“Allah içinde 18 bin kişi bulunan bir şehri helak ederek azab etti onların hepsi de Peygamberlerin amellerine sahipti.

Hz. Aişe (R.a.) annemiz;

“Ey Allah’ın Rasulu, bu nasıl olur” diye sordu O da Mübarek dudaklarıyla buyurdu ki;

“Onlar Allah için buğz etmez iyiliği emretmez ve kötülüğe engel olmazlardı.””

Ebuzer El Gıffari (R.a.) Hz. Ebubekir (R.a.)’dan nakleder der ki;

“Ey Allah’ın Rasulu, müşriklerle savaşmanın dışında cihad var mı?

Buyurdu ki;

Evet vardır Ey Ebubekir. Allah’ın yeryüzünde şehidlerden daha üstün bir takım mücahidleri vardır. Onlar hayattadır. Rızıklanırlar ve yeryüzünde dolaşırlar Allah meleklere karşı onlarla iftihar eder. Ümmü Seleme Rasulullah’ın hanımı nasıl Rasulullah için süsleniyorsa cennette onlar için süslenir. Ey Allah’ın Rasulu kimdir onlar diye sordu, Hz. Ebubekir oda buyurdu ki;

İyiliği emredip kötülüğe engel olanlar, Allah için sevip Allah için buğz edenler nefsini kudret elinde tutan Allah’a yemin olsun ki bu vasıftaki kişi şehidlerin sahip olduğu köşklerden daha yüksek köşklere sahip olacak. Köşklerin üçyüz kapısı olacak kapıları yakut ve yeşil zümrütten olacak her kapının üzerinde nu bulunacak bu kişilerden her biri üçyüz huri ile evlendirilecek o huriler sadece eşlerinin gözlerinin içine bakacaklar hurilerden herhangi birine baktığı zaman iyiliği emredip kötülüğe engel olduğun filan günü hatırlıyor musun? diyecek.”

Anlatıldığına göre Cenabı Hakk şöyle buyurur;

“Ey Musa sırf benim için yaptığın bir amelin var mı?

Musa (as) şöyle buyurur;

Yarabbi senin için namaz kıldım, oruç tuttum, rızan için sadaka verdim, secde ettim, sana hamd ettim, kitabını okudum ve seni zikrettim. Allah (c.c.) şöyle buuyrur;

Ey Musa namaz senin için kılavuz, oruç sana kalkan, sadaka sana gölgeliktir. Yaptığın teşbihler cennette senin için ağaç beni zikretmen de senin için nurdur. Benim için hangi ameli yaptın. Musa (as);

Yarabbi senin rızan için olan bir ameli bana göster onu işleyeyim der,

Allah (c.c.) şöyle buyurur;

Ey Musa bir dostu benim için dost edindin mi? Yine bir düşmanı benim için düşman belledin mi?”

Musa (as) Allah dostlarını sırf Allah için sevmenin ve düşmanlarına sırf O’nun rızası için buğz etmenin ne üstün amel olduğunu anlar.

Ebu Ebeyde Bin Cerrah(R.a.) anlatır;

“Dedim ki Ey Allah’ın Rasulu Allah katında şehidlerin en değerlileri hangisidir. Buyurdu ki;

Zalim bir yöneticinin karşısında dikilip iyiliği emrederek kötülüğe engel olmaya çalışan ve bu sebeple öldürülen kişi eğer öldürülmezse ne kadar yaşarsa yaşasın kalem artık onun için günah  yazmaz.”

Cenabı Hakk Yuşa bin nun (as) şöyle vahyeder;

“Ey Yuşa kavminin içindeki hayırlılarından kırk binini ve şerlilerden altmış binini helak edeceğim.

Yuşa(as) Yarabbi şu şerlilerin helak edilmesini anladım fakat iyilerin günahı ne ola ki

Allah (c.c.) şöyle buyurur;

Çünkü o iyiler benim rızam için kötülüğe buğz etmediler, aralarında hiçbir şey yokmuş gibi birlikte yiyip içtiler.”

Enes bin Malik (R.a.)’dan rivayet edilir;

“Biz Rasulullah(sav)’e dedik ki ey Allah’ın Rasulu bütünüyle kendimiz yapmadıkça bir iyiliği emretmeyelim yine bütünüyle kendimiz terk etmedikçe bir kötülüğe engel olamayalım mı?

Buyurdu ki;

Hayır öyle yapmayın kendiniz tamamını işlemeseniz bile iyiliği emredin tamamından kaçamazsanız bile siz kötülüğe engel olmaya çalışın.”

Seleften biri oğluna şöyle vasiyette bulunur biriniz iyiliği emretmeye hazırlanınca kendini sabırlı olamaya hazırlasın ve sevabını Allah’tan beklesin. Sevabı Allah’tan bekleyen kişi maruz kalacağı sıkıntıların acısını hiç duymaz iyiliği emredip kötülüğe engel olmak ne güzelmiş buna sessiz kalmak ne acı gafletmiş.