GIYBET İFTİRA VE YALAN

Hamd alemlerin Rabbi, Maliki olan hangimizin daha iyi amel işleyeceğini belirlemek için ölümü ve hayatı yaratan Allah (c.c)’ya aittir. Salat ve selam önderimiz ve rehberimiz Hz. Muhammed (sav)’e onun ehli beytine, dinin yaşanması konusunda bizlere örneklik teşkil eden ashabına ve tüm Müminlerin üzerine olsun.

İslam dini fertler arasındaki kişilik ve ahlak unsurlarını zedeleyecek, dargınlık, küslük, kavga ve tartışmaya yol açacak tüm davranışları yasaklamıştır. Bu yazımızda ise bunlardan 3 tanesine değineceğiz inşaAllah.

GIYBET

Gıybet bir insanı gıyabında eleştirmek, çekiştirmek ve hoşlanmayacağı sözler söylemektir. Halk arasında buna “dedi-kodu” da denir. Kişinin bedeni, nesebi, ahlâkı, işi, dini, elbisesi, evi, bineği ve benzeri şeyler dedikodu konusu olabilir. Peygamberimiz (sav) ashabına;

” Gıybet nedir bilir misiniz?” diye sormuş, sahabe;

“Allah ve Resulü daha iyi bilir” cevabını vermişler, bunun üzerine Peygamberimiz (a.s.);

“Kardeşini onun hoşlanmadığı bir nitelik ile anmandır” diye tarif etmiştir. Kendisine

“Kardeşimde dediğim nitelik varsa ne buyurursunuz? denilmesi üzerine,

“Eğer dediğin sıfat kardeşinde varsa işte o zaman gıybet olur. Yoksa, ona bühtan ve iftira etmiş olursun” buyurmuştur.”(müslim/birr)

Nitekim Allah (c.c) ayette;

“Ey iman edenler! Zannın birçoğundan sakının. Çünkü zannın bir kısmı günahtır. Birbirinizin kusurlarını ve mahremiyetlerini araştırmayın. Birbirinizin gıybetini yapmayın. Herhangi biriniz ölü kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? İşte bundan tiksindiniz! Allah’a karşı gelmekten sakının. Şüphesiz Allah tövbeyi çok kabul edendir, çok merhamet edendir” (Hucurat,49/12).

Sahabeden Süfyân b. Abdullah (r.a.) anlatıyor:

“Ey Allah’ın Elçisi! Bana sımsıkı sarılacağım bir amel söyle” dedim. Peygamber Efendimiz

“Rabbim Allah’tır de, sonra dosdoğru ol” buyurdu. Kendisine,

“Ey Allah’ın Elçisi! Hakkımda korkacağın şeyin en tehlikelisi nedir?” dedim.

“Mübarek dilini (eliyle) tuttu sonra “İşte budur” buyurdu.(Tirmizi)

Nakillerden de anlaşılacağı üzere ki bunlar birçok nakilden sadece birkaçı gıybet kesin olarak yasaklanmış bir fiildir. Nitekim gıybet yapan müminin kalbi hastalıklı olmakla birlikte gıybeti yapılan kimsenin de maddi ve manevi çöküşü söz konusudur. İslam dini bunun önüne geçmek maksadıyla bu fiili kesin olarak yasaklamıştır.

İFTİRA

Bir kimsenin işlemediği bir suçu yapmış gibi anlatmak, onda bulunmayan bir kötülüğü varmış gibi göstermek iftiradır.

Allah(c.c) söyle buyurmaktadır:

“Mü’min erkeklere ve Mü’min kadınlara yapmadıkları bir şeyden dolayı eziyet edenler, şüphesiz bir iftira ve apaçık bir günah yüklenmişlerdir” (Ahzab 33/58)

Kişinin sorumluluğunu unutarak isteklerine ulaşmak amacıyla insanlara iftira etmek bir hastalıktır. İftiranın gayesi; insanları işinden ve şerefinden etmek, şerefli ve dürüst insanları yıpratmaktır. Bu bakımdan her söze, her habere inanmamak, onu iyice araştırmak gerekir. Özellikle ırz ve namus konularında hemen görüş belirtmemek, sonucu itibariyle son derece isabetli bir tutum olur.

Nitekim Yüce Allah:

“İyice bilmediğin bir şeyin ardına düşme, arkasına düşme! Çünkü kulak, göz, kalp bunların hepsi yaptıklarından mesuldür” (İsra,17/36).

“Ey iman edenler! Size fâsık birisi bir haber getirirse, bilmeyerek bir topluluğa zarar verip yaptığınıza pişman olmamak için haberin doğruluğunu araştırın” (Hucurat,49/6) buyurmaktadır.

YALAN SÖYLEMEK

Yalan, gerçek dışı ve aslı olmayan söz söylemektir. Yalan İslam’ın şiddetle yasak kıldığı ve büyük günah saydığı davranışlardan bikridir. Yalan söylemek münafıklığı alâmetidir: Peygamberimiz (a.s.)

“Münafıklığın alameti üç tanedir; (Münafık); konuştuğu zaman yalan konuşur, vaat ettiği zaman döner, sözünü tutmaz, bir şey emanet edildiği zaman ona hainlik eder”(tirmizi) buyurmuştur.

Allah(cc) şöyle buyurmaktadır;

“Yalan sözden kaçının” (Hac, 22/30)

“Doğru söz söyleyin” (Ahzab, 33/70)

Peygamberimiz (a.s.) ise;

“Allah’a ve âhiret gününe iman eden kimse ye doğru ve faydalı söz söylesin ya da sussun”(Müslim)

Yalancılık, ahlakın bozulmasına, ailelerin yıkılmasına, toplumun fesadına, işlerin dağılmasına sebebiyet verebilir. Yalan söyleyen kimse insanların gözünden düşer, sözüne itibar edilmez, doğru söylediğine de inanılmaz duruma düşer. Yalan söz bir zaman sonra dile alışkanlık haline gelir ve doğruyu bile yalan ile söylemeye başlar insan ki bu kalbi zedeleyen büyük günah Allah muhafaza bir zaman sonra kişinin saadeti dareyn yolundan çıkmasını bile sebebiyet verir.

Allah (c.c) bizleri kötü hasletlerden ve bu hasletlere sahip insanlardan muhafaza eylesin.

ELHAMDULİLLAHİRABBİLALEMİN