AMR. B. MA‘DîKERİB’İN HAYATI

Hamd alemleri isteğine göre emsalsiz yaratan hiç bir varlığa ihtiyaç duymayan Allah’a (cc) selat ve selam son resul ve insanlığın kurtuluş reçetesi olan Hz. Muhammed (sav)’e ve selam O’nun aline ,ashabına ve bu İslami hayatı dert edinen tüm Müslümanlara olsun.

Yemen’deki Mezhic kabilesinin Zübeyd koluna mensuptur. Câhiliye devrinde doğdu. Kabilesinin reisi idi. İslâm öncesi hayatı hakkında fazla bilgi bulunmamaktadır. Hz. Muhammed (s.a.v)’in peygamberlikle görevlendirildiğini hak din olan islam ı tebliğ etiğini  öğrenince, durumu araştırmak üzere , Murâd kabilesinden on kişi ile beraber hicretin 10. yılında (631-32) Medine’ye geldi. Hz. Peygamber’le görüştükten sonra hem müslüman oldu. Medine’den yemene dönerken kabilesinin tekrardan reisi olarak çıktı. Ancak daha önce müslüman olan ve Zübeyd kabilesini de içine alan bölgeye vali tayin edilen Ferve b. Müseyk’e bağlanmasını, ona tabi olmasını Resulullah (s.a.v) emretti.

Rivayete göre ikinci dereceden bir idareci olmak Amr’ın gücüne gitti peygamber (s.a.v) ın emrine muhalefet eti,nefsine yenik düştü, maalesef kibirlendi , yalancı peygamberlerden Esved el-Ansî Yemen’i hâkimiyeti altına almaya çalıştığı sırada irtidad etti ve Esved tarafından Mezhic emirliğine tayin edildi.

Burada vecih bir olaya şahit olmaktayız, Müslüman ferdin kibirlenmesi, üzerindeki yöneticisini kendinden aşağıda görmesi, yaşının ondan küçük olası, kendi kavmini ve nesebini ondan üstün görmesi, kedini yöneticisinden daha tecrübeli olduğunu öne sürmesi, yöneticisinden hoşlanmaması vb. sebeplerle kendini nasıl bir felakete sürüklediğini görmekteyiz, oysaki bu konuda ALLAH (cc) ve peygamber(s.a.v) ın emirleri çok açıktır.

Ey iman edenler, Allah’a itaat edin; elçiye itaat edin ve sizden olan emir sahiplerine de. Eğer bir şeyde anlaşmazlığa düşerseniz, artık onu Allah’a ve elçisine döndürün. Şayet Allah’a ve ahiret gününe iman ediyorsanız. Bu, hayırlı ve sonuç bakımından daha güzeldir. (NİSA 59)

Peygamber(s.a.v) şöyle buyurmuşlardır; Sizi Allah’ın kitabı ile idare eden bir köle dahi sizin üzerinize vali yapılsa; onu dinleyip itaat ediniz. Hadîsi Müslim rivayet etmiştir.

Enes’den rivayet edilen diğer bir hadîs-i şerifte Allah Rasûlü (s.a.) şöyle buyur­muşlardır :Başı kuru üzüm gibi (siyah) bir habeşli köle dahi sizin üzerinize emîr olsa; dinleyip itaat ediniz. Hadîsi Buhârî rivayet etmiştir

İbn Ömer’den rivayete göre o, Allah Rasûlü (s.a.) nü şöyle buyu­rurken işitmiş : Kim itaatten elini çıkarırsa kıyamet günü hiçbir delil (hüccet) i olmadığı halde Allah’a kavuşur. Kim de boynunda bir biy’at olmaksızın ölürse câhiliye ölümü ile ölmüş olur. Hadîsi Müslim rivayet etmiştir.

Fakat kısa bir süre sonra irtidad olaylarını bastırmak üzere Hz. Ebû Bekir tarafından gönderilen ordu kumandanı Muhâcir b. Ebû Ümeyye’ye teslim oldu. Halifenin huzuruna getirildiğinde suçunu itiraf etti. Tövbekâr olarak yeniden İslâmiyet’e döndü ve memleketine gitti. Daha sonra Medine’ye geldiğinde Hz. Ebû Bekir tarafından Suriye’nin fethinde görevlendirildi. Yermük Savaşı’nda (15/636) bulundu ve savaş sırasında bir gözünü kaybetti.

Hz. Ömer devrinde Sa’d b. Ebû Vakkās ile Irak fethine katıldı. Kādisiye Savaşı (16/637) öncesinde Hz. Ömer Sa’d’a yazdığı mektupta, 2000 kişiye bedel iki kişi gönderdiğini haber verdikten sonra, onlarla istişare etmesini ve kendilerinden faydalanmasını tavsiye etmişti. Bunlardan biri Tuleyha b. Huveylid, diğeri Amr b. Ma’dîkerib’di. Yiğitliğinden dolayı ona “Arap cengâveri” unvanı verilmişti. Kādisiye’de gösterdiği kahramanlık müslümanları kendisine hayran bıraktı. Nihâvend Savaşı’ndaki (21/641) hezimeti zafere çevirenlerin başında gelen Amr’ın bu savaşta aldığı yara bir türlü iyileşmedi. Rey’in Rûze kasabasında vefat etti ve Kirmanşah’a gömüldü (bk. Yâkut, III, 78). Kādisiye’de şehid düştüğüne dair rivayetler güvenilir olmaktan uzaktır. Son derece cesur ve zeki olan Amr, aynı zamanda gür bir sese sahipti. Öldüğü zaman 120 yaşlarındaydı.

Geçmiş ümmetler de hadi sıfatlarından bahsedilen bu mübarek ve hayırlı neslin büyük mücahidi Amr b. Ma‘dîkerib bizlere hatadan nasıl dönüleceğini, tövbe nin nasıl yapılacağını, günaha nasıl kefaret verileceğini gün gibi ortaya koymaktadır. Hiç eğip bükmeden ilerlemiş yaşına rağmen hatalarıyla yüzleşmiş ve kendini RAHMAN a bağışlatmak için yaşlanmış bedenine rağmen son nefesi soluyana dek kendini atmış olduğu cihad meydanların dan ayırmadı, sanki yapmış olduğu itaatsizlik hatasına kefaretmiş gibi tevbesinden sonra hep bir er olarak cihad etme olğunluğuna nail olmuştur.

ALLAH(cc) hakkı hak bilip hakka sarılan, batılı batıl bilip batıldan içtinap eden kulların dan eylesin.