Allah (c.c)’nun El-Cemil Sıfatı

El-Cemil

Cemil: kökünden türeyen ve mübalağa manası içeren feilun vezninden gelir, mastan “cemal” okunur. Kelime olarak; güzellik, iyilik ve ihsan gibi manalara gelir.

Yüce Allah’ın sıfatı olarak el-Cemil; güzel olan, iyilik ve ihsan sahibi olan, zatı, sıfatları, fiilleri ve isimleri güzel olandır.

Yüce Allah’ın el-Cemil ismiyle ilgili olarak Kur’an-ı Kerim’de aynı lafızda ayet-i kerime yoktur ancak bu hususta olan bir hadis-i şerif okuyalım.

Allah güzeldir, güzeli sever.( Sahih-i Müslüm, Birr: 57)

Okumuş olduğumuz bu hadis-i şerif, sahih olmakla beraber haberi ahaddır. Yani mütevatir olmadığı için cumhuru ulema tarafından bu ismin Allahu Teala’ya isnadının farz olmadığı, ancak caiz olduğu görüşünü savunmuşlardır. Bu ism-i şerif ayrıca İbni Mace ve Hakim’de esma-ul husna ile ilgili rivayetlerde geçmektedir.

Allah (c.c) güzeldir. Zatı, sıfatı, fiilleri ve isimleri de güzeldir.

Bütün güzellikleri yaratan O’dur. Yaratılan hiç yaratan gibi güzel olamaz. Bütün güzellikler bir araya gelip toplansalar Yüce Allah’ın güzelliği karşısında güneşin yanında küçücük bir mum kadar olamazlar.

“Şüphesiz iri Allah güzeldir; güzelliği sever.” Hadis-i şerifin manası üzerine islam ülemasının muhtelif izahları yapılmıştır. Bunlardan bazılarına göz atalalım; bir kısmına göre bunun manası: Allah’ın her emri güzeldir; esama-ul husna O’nun, cemal ve kemal sıfatları da O’na mahsustur demektir.

Diğer bir kısmına göre: “Kerim; mükrim, semi: müsmi’ manasına geldiği gibi cemil de mücmil yani güzellik veren manasına gelir.” demişlerdir. Kuşeyri (rh. a) cemilin celil yani büyük manasına geldiğini söylemiş; Hattabi ise nur ve güzelliğin sahibi manasında kul­lanıldığını belirtmiştir. Bazılarına göre cemil; size karşı fiilleri lütuf ve keremiyle güzeldir; size az amel teklif eder; teklif ettiğini ifa hususunda size çok sevab vermekle yardım eder; ifasından dolayı bol bol ecir verir demektir.

Nevevi diyor ki: “Bu isim, bu sahih hadis de varid olmuşsa da hadis haberi vahiddir. Esma-ul husna hadisinde dahi varid olmuştur. Muhtar olan kavle göre Allahu Teala’ya Cemil denilebilir. Kadı iyaz: Doğrusu caiz olmaktır. Zira bu hem amele hem de Allah Teala’nın: “Güzel isimler Allah’a mahsustur. Binaenaleyh ona bu isimlerle dua edin!” ayet-i kerimesine şamildir.” demiştir.( Kütübü sitte, kibrin tahrimi 149 nolu hadisin açıklaması)

İnsanlar dünyada dünya gözüyle Allah (c.c)’ın güzelliğini göremezler. Ancak ahirette (cennette) müminler o en büyük nimetle şerefyab olacaklardır. Marifetullah’ın en yüksek derecesi; Allahu Teala ‘yı en güzel varlık olarak bilmesidir. Bu marifetin zirvesi mukarrabine hastır. Çünkü bu bilme Allahu Teala’yı bir veya birkaç sıfatıyla tanımak değil bütün sıfatlarıyla noksansız ve engüzel olarak tanımaktır. Böyle tanıyan bir mümin kul kalbine dolan Allah sevgisiyle zindanda dahi huzurlu olur.