VEHBE ZUHAYLİ’NİN (RH.A) BAKIŞ AÇISIYLA MAİDE SURESİ 72. VE 75. AYETLER

Hıristiyanların Hz. Mesih’i İlâhlaştırmaları

72- “Meryem oğlu Mesih gerçekten Al­lah’ın kendisidir” diyenler, andolsun ki kâfir olmuşlardır. Halbuki Mesîh demişti ki: “Ey İsrailoğulları! Benim de Rabbim sizin de Rabbiniz olan Allah’a kulluk edin. Zira her kim Allah’a şirk koşarsa muhakkak Allah ona cenneti haram eder ve onun varacağı yer ateş­tir. Zalimlerin hiç bir yardımcıları yoktur.”

73-  “Allah gerçekten üçün üçüncüsü-dür” diyenler, andolsun ki kâfir olmuş­lardır. Halbuki bir tek ilâhtan başka ilâh yoktur. Söylediklerinden vazgeç­mezlerse andolsun ki, onlardan kâfir olanlara acıklı bir azap dokunacaktır.

74- Hâlâ Allah’a tövbe edip ondan mağ­firet dilemezler mi? Halbuki Allah Ga-fûr’dur, Rahîm’dir.

75-  Meryemoğlu Mesih bir rasulden başka bir şey değildi. Ondan önce de rasuller gelip geçmişti. Annesi de dos­doğru bir kadındı. İkisi de yemek yer­lerdi. Bir bizim ayetleri nasıl açıkladı­ğımıza, sonra da onların nasıl yüz çe­virdiğine bak!

Nüzul Sebebi

es-Süddî ve başkaları şöyle der: Bu buyruklar Hristiyanların Hz. Mesîh ile onun annesini Allah ile birlikte ilâh kabul etmeleri ve böylelikle Yüce Allah’ı üç ilâhın üçüncüsü olarak benimsemeleri hakkında nazil olmuştur. [1][97]

Açıklaması

Yüce Allah Hristiyanlığm eski fırkalarından olan Melikiyye (Melkâniyye), Ya’kûbiyye ve Nastûriyye fırkalarının ve daha sonra ortaya çıkan Katolik, Orto­doks ve Protestanların kâfir olduklarına hüküm vererek şöyle buyurmaktadır: Allah’a yemin olsun ki, Meryemoğlu Mesih’in bizzat Allah olduğunu iddia eden­ler, kâfir olmuşlardır ve bunlar haktan alabildiğine uzak bir sapıklıkta sapmış­lardır. Bunlar şöyle diyorlar: Şüphesiz ki Allah üç asıldan (veya uknumdan) mü­rekkeptir. Bunlarsa baba, oğul ve Ruhu’l-kudüstür. Baba Allah’tır, Mesih oğul­dur ve baba olan Allah oğul olan Mesih’e hulul edip onunla tekleşmiştir. Böyle­likle Ruhu’l-Kudüs’ü de oluşturmuştur. Bunların her birisi ötekinin bizzat kendi­sidir. Bu konuda görüşlerinin özü ise: Allah Mesih’in ta kendisidir, şeklindedir.

Beşikte henüz küçük bir bebek iken Mesih’in ilk söylediği söz: “Şüphesiz ben Allah’ın kuluyum” olmakla birlikte, daha sonra da insanları risaletini ka­bule çağırıp ey İsrailoğulları, benim de Rabbim, sizin de Rabbiniz olan Allah’a ibadet edin, yani ibadetlerinizle yalnızca bir ve tek olarak Allah’a yönelin, de­miş olmakla birlikte, bu iddiada bulundular. Hz. İsa’nın bu sözde ise Hristiyan-ların onun hakkındaki iddialarının tutarsızlığına dair kesin bir delildir. Çünkü o, sonradan yaratılmış olmak ve meydana getirilmiş olmaya dair delilleriyle kendisinin dışındaki insanların böyle olduklarına dair deliller arasında her­hangi bir fark gözetmemektedir.

Hz. İsa davetinde şirkten de sakındırmış ve şirkte bulunacaklara tehditte bulunmuş, şöyle demiştir: “Zira her kim Allah’a şirk koşarsa…” yani melek, in­san, yıldız, put veya bunun dışında herhangi bir varlığı kim Allah’a ortak ko­şarsa şüphesiz ki Allah, ezelî ilminde de rasullerine göndermiş olduğu şeriatin-de de böylelerine cenneti haram kılmıştır. Yani onu cennete girmekten mah­rum bırakmış, cennete girmesine engel olmuştur. Ahirette böylesinin kalacağı yer cehennem ateşidir. Allah’a ortak edinmek suretiyle kendilerine zulmeden­lerin kendilerine yardımcı olacak hiç bir kimseleri olmayacaktır. Yani Hz. İsa hakkında uydurup söyledikleri şeyler hususunda kimse onlara yardımcı olma­yacak, kimse onlara destek vermeyecektir. Çünkü böyle bir iddianın doğru ol­masına imkân yoktur ve böyle bir iddia akıldan alabildiğine uzaktır. Allah’ın azabına karşı ahirette de onlara kimse yardımcı olamayacaktır.

Aynı şekilde gökleri, yeri ve ikisinin arasında bulunanları yaratan Allah, üç ilâhın üçüncüsüdür, diyenler de kâfir olmuşlardır. Bu da Hristiyanlann: Me­sih Allah’ın oğludur, yahut Allah, Allah’ın kendisi olan baba, Mesih olan oğul ve Meryem diye bilinen zevceden ibaret üç uknumdan birisidir, diyen Hristi­yanlann görüşüdür. Bunun da anlamı şudur: Şüphesiz bütün Hristiyan fırka­ları küfre sapmışlardır. İster Mesih üçün üçüncüsüdür, diyenler olsun; ister Mesih Allah’ın oğludur diyenler olsun, isterse de Allah Meryem oğlu Mesih’in kendisidir, diyenler olsun. Sonra gelen Hristiyanlar teslisi kabul etmektedirler.

Yani üç ilâhın varlığını ve aynı şekilde tevhidi de kabul ederler. Yani onlara gö­re bu üç uknumdan her birisi ötekinin bizzat kendisidir.

Yüce Allah ise onların hepsinin bu uydurmalarını: “Halbuki bir tek ilâh­tan başka ilâh yoktur.” diye reddetmektedir. Yani varlık âleminde ibadete lâyık hiç bir ortağı bulunmayan, bir ve tek ilâhtan başka ilâh yoktur. O bütün var­lıkların ve sair mevcudatın ilâhıdır. Vahdaniyet onun sıfatıdır. İnsanlara ait hiç bir sıfat onda yoktur. Ne onun zatında, ne de sıfatında herhangi bir terkip (bi­leşim) söz konusu değildir. Zatların veya aynlarm birden çok olması mümkün değildir. Türlerin ve cüzlerin de taaddüdü (birden çokluğu) düşünülemez: “Onun benzeri gibi hiç bir şey yoktur. O her şeyi işitendir, her şeyi görendir.” (Şûra, 42/11) Bu ayet-i kerime, surenin sonlarında yer alan şu ayet-i kerimeyi andırmaktadır: “Hatırla ki, Allah şöyle diyecek: “Ey Meryem oğlu İsâ! Sen mi insanlara Allah’tan başka beni ve annemi iki ilâh edinin diye söyledin?” (İsâ) diyecek ki: “Seni tenzih ederim…” (Mâide, 5/116) Yani her iki ayet-i kerime de birden çok ilâhın varlığını reddetmek sadedindedir.

Daha sonra Yüce Allah bu iddiaları dolayısıyla onları tehdid edip uyarmak üzere şöyle buyurmaktadır: “Söylediklerinden vazgeçmezlerse…”, yani bu iftira, yalan ve teslis iddiasından uzaklaşıp bunu terketmeyecek ve tevhide dönmeye­cek olurlarsa, bu küfürleri sebebiyle hiç şüphesiz ahirette onları son derece çe­tin ve can yakıcı bir azap gelip bulacaktır. İşte bunda, azabın özel olarak kâfir olanlara gelip çatacağına, teslis akidesinden tövbe edip vazgeçenler hakkında bu azabın söz konusu olmayacağına delâlet vardır.

Bu yalan ve iftiralarına rağmen şirklerinden vazgeçmek suretiyle tövbeye, teslis akidelerinden dolayı Allah’tan mağfiret dilemeye onları çağırmış olması Yüce Allah’ın kerem, lütuf, rahmet ve cömertliğinin bir tecellisidir. Zaten Allah tövbe edenlere mağfiret edendir, onlara rahmet buyurandır.

Mesih ise hakikatte kendisinden önce gelip geçmiş bulunan benzeri pey­gamberler gibi bir peygamberden başka bir şey değildir ve o, Allah’ın kulların­dan bir kuldur. Nitekim Yüce Allah şöyle buyurmaktadır: “O, ancak kendisine nimet ihsan ettiğimiz bir kulumuzdur ve biz onu İsrailoğullarına bir misal kıl­dık.” (Zuhruf, 43/59) Yani o da diğer peygamberler gibi olağanüstü mucizelerle desteklenmiş peygamberlerden bir peygamberdir: “Meryemoğlu İsâ Mesih, an­cak Allah’ın bir rasulü ve O’nun Meryem’e ilka ettiği bir kelimesi ve kendinden (tarafından emriyle yaratılmış) bir ruhtur.” (Nisa, 4/171)

Annesi de sıddîka (yani her şeyiyle doğru) bir kadındı. Hz. İsa’ya iman eden, onu tasdik eden bir kadındı. Onun mertebesi peygamber ve rasullerden sonra gelen bir mertebedir; yoksa o bir kadın peygamber olmadığı gibi [2][98] ulûhiyyet sıfatına sahip birisi de değildir. Nitekim Yüce Allah şöyle buyurmakta­dır: ‘”Ve o (Meryem) Rabbinin sözlerini ve kitaplarını tasdik etmişti. O itaat edenlerdendi.” (Tahrîm, 66/12)

Mesih de annesi de diğer insanlarla aynı cins ve türdendi. Bunun delili ise her ikisinin de hayatta kalabilmek için yemek yemeleri, küçük büyük abdest gibi ihtiyaçlarını karşılamalarıdır. Kendisinden bu gibi şeylerin sadır olup ci­simleri değişik şeylerden mürekkep olmak, zayıf olmak, yemeye, içmeye muh­taç olmak, uykuya, def-i hacete gerek duymak gibi ihtiyaçları olanın ilâh olma­sına imkân olmadığı gibi, ulûhiyyet ve rububiyyetin herhangi bir sıfatına sahip olmasına da imkân yoktur.

Şimdi ey aklı başında olan her muhatap! Şu cahil Hristiyanlara iddiaları­nın batıl olduğuna dair son derece kesin ve açık delilleri nasıl açıkladığımıza bir bak! Sonra da bütün bu açıklamalara rağmen onların bu deliller üzerinde düşünmekten nasıl vazgeçtiklerine, nerelere gittiklerine ve hangi sözlere ya­pıştıklarına bir bakın! [3][99]